Hobby: Ouwehoeren

Rien van Genugten is tonprater. Hij vermaakt zijn publiek met taalgrappen.

Veehouder Rien van Genugten (49) in Sint Oedenrode (N-Br.) speelde altijd al graag met taal en heeft daarvan zijn hobby gemaakt. Van Genugten is tonprater of ‘buutreedner’. Tijdens carnaval en de aanloop ernaar toe staat hij regelmatig op de buhne om het publiek met taalgrappen te vermaken. Op 11 november wordt met de 11de van de 11de de aftrap voor het carnavalsseizoen gegeven.

“Ik maakte altijd al levenslopen en liedjes voor feesten. Je kunt dat of niet, en ik ben toevallig handig met taal. Toen ik vier jaar geleden hier in het dorp met carnaval de ‘klompenklets’ zag dacht i: dat kan ik ook. En zo ben ik met tonpraten. Begonnen. Dat gaat op een steeds hoger niveau. Volgend voorjaar doe ik mee aan de Zilveren Narrenkap, een wedstrijd in Helmond. Voor die wedstrijd ben ik echt overgehaald, want ik hou niet zo van wedstrijden.

De meeste tonpraters hebben een typetje. Dat van mij is de buurman uit een wat asociale wijk, die van alles meemaakt. Het moet wel een typetje zijn dat veel meemaakt. Ik kan bijvoorbeeld veel minder met een schoolmeester, maar wel weer met een zwerver. Mijn buurmantype heeft niets met de Tokkies te maken. De buurman bestaat al een paar jaar, dus lang voordat zij op tv kwamen. Wel leggen mensen direct de link.

Ik praat niet, zoals veel andere tonpraters, over het dorp of over de politiek. Er kan wel eens wat tussen zitten, maar als je buiten je eigen dorp optreedt, kun je het moeilijk de hele tijd over de burgemeester van Sint Oedenrode hebben. Mabel Wisse Smit is ook zo’n onderwerp. Daar kun je het even over hebben, maar een half jaar later kun  je eigenlijk niet meer mee komen.

Het moeilijkste van een typetje is om er een goed lopend geheel van te maken. De ideeën voor grappen heb ik het hele jaar door. Op mijn nachtkastje en in de trekker liggen altijd pen en papier. De meeste ideeën krijg ik ’s ochtends bij het voeren van de beesten. Dan schrijf ik zo een A4-tje vol. Vorige maand heb ik alle ideeën bij elkaar gezet en er lopend verhaal van gemaakt. Als ik ergens een grap hoor die op een van mijn grappen lijkt, dan verander ik die van mij.

Ik probeer de grappen thuis vaak uit. Als mijn vrouw de grap niet direct snapt en vraagt wat ik precies bedoel, dan weet ik dat ik hem moet veranderen. Het publiek moet direct door hebben wat ik bedoel. Bij het eerste optreden met nieuwe grappen zit mijn vrouw met de tekst achter in de zaal. Zij streept dat aan waar het publiek niet goed op reageerde. Mijn verhaal mag niet langer dan een kwartier zijn, anders verslapt de aandacht.

Nu valt het nog mee met het aantal optredens, maar hoe dichter het bij carnaval komt, hoe meer er komen. Het begint met het kiezen van de prins in november en voor carnaval wordt het echt druk.

(Bron: Boerderij, 9 november 2004)