Twee dingen vielen vrijdag de dertiende januari op bij de kampioenschappen tonpraten en buutreednen in Brabant en Limburg. Allereerst waren beide winnaars "Skiër" als type. Daarnaast werd originaliteit en een leuk verhaal beloond door de jury. De top van de uitslag in Brabant gebruikte nauwelijks bestaande moppen.
Een impressie van de finale avond in Brabant.
PlusMinus opende de avond. Zij waren ingehuurd om de zaal op temperatuur te brengen, maar zoals ze zelf zeiden: "Ge zwit oe eigen hier nou al kapot!". Zij volbrachten hun dankbare taak uitstekend, waardoor voor de tonpraters een goede sfeer ontstond. Hun afsluitende boodschap: "We moeten Den Heer bedanken, dettie heel exact, van 't schonste van heel de wereld, Brabanders hee gemakt!".
Frank Schrijen had het over het algemeen als ongunstig ervaren lot getrokken te moeten aftrappen. Juist hersteld van een ziekte deed hij dat toch vol overtuiging als "Kanarie Pietje". Met als huisdieren onder andere Paul de Leeuw, Ria Valk, Conny Vink en Top Oss. En hij maakte dankbaar gebruik van zijn voor tonpratersdoeleinden ideale vrouw: Dik en lelijk.
Regerend kampioen Rob Scheepers overdonderde de zaal als Jimmy Calypso, kermisexploitant. Net als vorig jaar kreeg hij de zaal mee in zijn terugkerende yell: "Op zijn kantje!". Hij scoorde meerdere "open doekjes" met onder meer het verslag van de Grijze Vrijdag op de kermis waar hij stond. Deze creatie bleek achteraf goed voor de tweede plek en de publieksprijs!
Bij Harry Hens werden zoals altijd de oren gespitst en de hersenen aan het werk gezet. Hij gaf het publiek gelukkig regelmatig de tijd om na te denken over zijn kunstige woordspelingen. Als Michelin-gids vertegenwoordiger Harry Couvert had hij onder andere een restaurant in Valkenswaard beoordeeld. "Die groente op de rand van mijn bord bleek selderij te zijn ..." Wijn uit een "good year" hoeft hij niet, die is van de concurrentie.
Frutje Frot als Dokter is een creatie die Mathie van Hoof vorig jaar in de finale van het Keiekletstoernooi in Helmond bracht en ook dit keer dus een finaleplaats. Een traditionele buut met een traditioneel typetje, vol humor. Bijvoorbeeld als de dokter tegen een patiënt zegt "Als je zo nog een paar jaar doorgaat met roken, dan heb je hooguit drie maanden te leven!"
Na de pauze was het de beurt aan Jan Strik met zijn buut Vakantie Jan. Ook deze buut zat vol heerlijke grappen en, een specialiteit van Jan Strik, lange volzinnen vol details die hij moeiteloos drie keer herhaald tot hilariteit van het publiek. Hij moest op vakantie op doktersadvies, maar volgens Jan hadden ze daar geen geld voor. "We gaan toch", zei zijn vrouw, "we hebben ook geen geld om thuis te blijven." Hij gaf ook een verklaring waarom Maria nooit meer is verschenen in Lourdes. "Bestel maar 'ns vier cappuccino op een terras in Lourdes. Ziek of gezond, als je de rekening ziet ben je meteen genezen!"
Op zoek naar een nieuwe hobby stond Hans Eijkemans als kunstschilder in de ton. Hij was 'plotseling erg ruim in zijn vrije tijd komen te zitten' en het enige wat je op zijn leeftijd nog kon worden was paus. Hij had daarvoor altijd op het gemeentehuis gewerkt, in een ploeg van vier man. Dat was handig met kaarten. Ze speelden daar live mikado: Wie bewoog was af. Hans Eijkemans legde beslag op de vierde plaats in de jury uitslag.
Vol weerspreuken stond Gerard van de Water als weerman in de buut. Sommige spreuken zijn erg waardevol, aan andere heb je helemaal niets. "Kruipen de pieren snel omhoog, komt er regen of blijft het droog". Zijn nieuwe vrouw zei tegen hem: "Bij mijn vorige man kreeg ik niet eens tijd om mijn sokken uit te trekken als hij zin had". Ze hoeft zich bij hem niet ongerust te maken: "Bij men krijgde tijd om er een paar te breien!"
De uiteindelijke winnaar werd Robert van Lamoen. Als "Skèle op Wintersport" bracht hij een absurt maar tegelijkertijd herkenbaar verhaal over een wintersporter met slecht zicht. Een Belg met evenzeer een beperkt gezichtsvermogen zorgt regelmatig voor hilarische situaties. "Daar staan we dan, boven op de berg, mee min zeven". Met lood in de schoenen ging hij naar beneden. Alleen ga je dan nog veel harder. Vooral als je achteruit een skischans afgaat.
Harry Sijbers maakte zijn comeback als deelnemer aan de Brabantse Kampioenschappen. Van de zes keer dat hij hiervoor in de finale stond won hij drie keer en werd tweemaal tweede. Dit keer werd hij met zijn buut als "Ruiter" derde. Hij was als laatste en als gevolg van het uitlopen van het programma begon hij pas na twaalf uur. "Hoef ik tenminste niet op vrijdag de dertiende" begon hij dan ook sterk. Het publiek werd veel wijzer over paarden. Bijvoorbeeld dat trekpaarden in de winter niet naar het zuiden trekken, dat een paardemiddel gemaakt is van het middel van een paard en dat er pony's en paarden zijn, omdat je niet, zoals met een fiets, het zadel hoger of lager kan zetten.
Een finale van hoog niveau, waarbij, hoe cliché het ook klinkt, het publiek de grote winnaar was. En negen mooie buuts die de komende maanden nog op veel plaatsen te zien en te horen zullen zijn.
(Foto's: Harry van de Sanden/Mierlose Krant)